جدول واج های گیله دپ:
* دپ «dep»: واژه ای ایرانی باستان است که به معنای خط و الفبا می باشد. ما این واژه را به جای واژه ی عربی "خط" به کار برده ایم.
** این خط از راست به چپ نگاشته می شود.
توضیحات کامل تر را در این مقاله بخوانید
آموزش خط و الفبای گیلکی
تعداد صفحات: ۴۷
کد مقاله: ج/۱/۱۴
شماره ششم/پاییز ۹۵
دریافت
لطفا دیدگاه خود را در باب این خط به ما بگویید.
نیم نگاهی به زبان گیلکی |
||
زبان گیلکی ، گویش بیه پیش(شرقی) |
||
از شاخه ی زبان پهلوی (پارسی میانه)* |
||
گویش تبری |
گویش میانی |
گویش تاتی |
به طور کلی در غرب مازندران ، در چالوس ، تنکابن ، رامسر و ... رواج دارد. |
گویش میانی یا مرکزی در شرق گیلان از آستانه و لاهیجان تا رودسر و چابکسر و از جنوب رحیم آباد و املش و اشکورات و... رواج دارد. |
در جنوب گیلان ، برخی از روستاهای رودبار و در استان قزوین و بیشتر در شمال قزوین رواج دارد که به گویش شرقی میانی بسایر نزدیک است. |
* پارسی میانه یا پهلوی یکی از شاخه های زبان ایرانی(پارسی) است. بطور کلی زبان پارسی را به سه دوره بخش میکنند: 1: پارسی باستان: از انقراض هخامنشیان به پیشتر و دوران کهن تر. 2- پارسی میانه یا پهلوی: از انقراض هخامنشیان تا انقراض ساسانیان و سده های دوم و سوم هجری. 3- پارسی دری: از انقراض ساسانیان (و دوران اوج گیری پارسی دری از سامانیان بوده) تا دوره ی کنونی. گرچه برخی 200 سال اخیر را از پارسی دری جدا میکنند و آن را پارسی نو میخوانند. |
کلسیا:شمال،شمالی
خورخوس:غرب ، غربی
خورتُوو: شرق، شرقی
نسوم: جنوب
گیلکی یکته جی کلسیا زبونون ایسه که پارسی پهلوی امره خویشاوندی دنه.هینه واسی اینه دستور زبون فارسی امره فرق کُنه. گیلکی مین کونیش و واجگون غیر فارسی دنیم.گیلکی صرف کونیش فارسی بیشتر ایسه ایشون موسون:
بوشودنم/بوشودرم: ای کونیش فارسی مین بنه : رفته دارم ، که معنا ندنه.
مو تهرون بوشودنم: من تا به حال تهران رفته ام ( که فارسی مین ایتو گونن: من تهران رفته ام ، که اینه گیلکی مین ایتو گونن: مو تهرون بوشوم)
ولی هنده با ای حیساب درسی کیتابون مین گیلکیه نیویسنن : گویش. ای بیخردون هیچی لهجه و گویش و زبون مین ندونن که ایتو چرت چولا نیویسنن.ای جور ادمونن که همش دیگر زبونن سر مین زیه درن و با ای که اوشونه باره هیچی ندونن همش خوشونه صاب نظر دونن و واتوره گونن.
گیلکی زبونی ایسه که خودش گویشون و لجوون دیگریم دنه:
گیلکی بیه پس(خورخوسی) : استونه اشرفیه که او طرف تر بشیم گیلکی غالبه که مردوم ای گویش امره گب زنن. رشت و اینه توابع، انزلی و فومن ، شفت و تالشون همسادگی مین ای گیلکی رواج دنه.هر شهری میِنَم تفاووتونی دنه که ایشون زبون لجه خونن: رشتی لجه ، انزلی لجه
گیلکی بیه پیش(خورتُووی) : آستونه اشرفیه به ای طرف تا مازندرون خورخوسه مین.آستونه ، لاجون ، سیاکل ، لنگرود ، رودسر و ایشونه توابع[جوگه نشینون]، (تا گالشونه- نَسومِ جی-همسادگی) و رامسر مینم و مازندرون خورخوس مینم رواج دنه. بعضی شون ای گیلکیهِ گونن طبری گیلکی.هر شهری میِنَم تفاووتونی دنه که ایشون زبون لجه خونن: سیاکلی لجه لجه ، لنگرودی لجه ، لاجونی لجه
گیلکی گالشی: ارتفاعات و گیلونِ کوفستونونِ [خورتُوو مین] گب زنن. املش و لنگروده ارتفاعات و گیلون خورتو کوفستون مین رواج دنه. خیلی شون ای گیلکیه جز گیلکی بیه پیش دونن.
ایرون مین سه ملیون و پونسد هَزار(3/5 یا 3/2 ملیون گیلک زبان) نفر گیلکی زبون دنیم.